Psikodrama, J.L. Moreno tarafından geliştirilen etkili bir grup terapi yöntemidir. Temel amacı, bireylerin içsel dünyalarını dışa vurarak duygusal deneyimlerini paylaşmalarını ve yaşadıkları zorlukları çözmelerini sağlamaktır. Psikodrama terapisi genellikle bir grup ortamında uygulanır ve oturumlar genellikle bir psikodrama terapisti veya yönetici tarafından yönlendirilir.
Psikodrama oturumları, belirli bir konuyu veya durumu ele alır ve grup üyeleri bu durumu canlandırarak etkileşim içinde bulunurlar. Bu canlandırmalar, gerçek yaşam senaryolarından alınabileceği gibi hayali durumlar veya karakterler de olabilir. Grup üyeleri, rol alarak belirli karakterleri canlandırır ve grup içindeki diğer üyelerle etkileşimde bulunur. Bu süreçte, duygusal deneyimler ifade edilir, duygusal bağ kurulur ve yeni anlayışlar geliştirilir.
Psikodramadaki en temel amaç, kişinin eski duruma yeni yanıt, yeni duruma uygun yanıt geliştirmesidir. Ayrıca kişinin yaratıcılık ve spontanlığının artması hedeflenir.
Psikodrama oturumlarının temel adımları şunlardır:
- Isınma oyunları: Grubun o andaki ihtiyacına göre, temel oyun sürecini kolaylaştıran çalışmalardır. Örneğin eğer o seansta grupta akran ilişkilerinde sorunlar çalışılacaksa, ısınma oyunlarında bireylerden grup içinde en kolay ve en zor iletişim kuracağı kişileri seçip neden bu kişileri seçtiği ile ilgili farkındalık kazanması istenebilir.
- Protagonist oyunları: Kişinin o anda yaşadığı zorlukla ilgili olarak grup içerisinde canlandırma yapması şeklinde gerçekleştirilen oyunlardır. Örneğin, patronundan bir türlü zam isteyemeyen bir kişi, bu senaryoyu sahne üzerinde gerçekleştirerek deneyimleyebilir. Bunun için grup üyelerinden birisini patronu olarak seçip patronundan zam isteme sahnesini canlandırırken onu neyin zorladığını fark edip bunu değiştirmek için çözüm yolunu sahnede bulabilir.
- Doğaçlama oyunları: Hayatımız içinde her birimiz farklı durumlar içinde farklı roller alıyoruz. Örneğin bir öğretmenimiz karşısındaki tutumumuz ile arkadaşımız karşısındaki tutumumuz aynı olmuyor. Rol dağarcığımızın, yani farklı durumlarda sergilediğimiz farklı tutumların çeşitliliği, geniş spektrumlu oluşu, hayatta karşılaştığımız zorluklarla daha iyi baş edebilmemizi sağlayacaktır. Psikodramanın temel hedeflerinden birisi de, rol dağarcığımızın genişletilmesidir. Bu sebeple terapist tarafından belirlenen farklı senaryolar karşısında farklı roller denenerek grup üyelerin yeni roller denemesi sağlanır.
- Geri Bildirim ve Değerlendirme: Oturumun sonunda, grup üyeleri ve terapistler, canlandırılan sahneleri değerlendirir ve grup üyelerine geri bildirimde bulunur. Bu geri bildirimler, grup üyelerinin duygusal deneyimlerini anlamalarına ve yeni bakış açıları kazanmalarına yardımcı olur.
Sonuç olarak, psikodrama terapisi, grup üyelerinin duygusal deneyimlerini ifade etmelerini, içsel çatışmaları çözmelerini ve sosyal becerilerini geliştirmelerini sağlayan etkili bir terapi yöntemidir. Hem çocuklar hem de ergenler için özellikle uygun bir terapi yöntemidir. Çocuk ve ergenlerin daha spontan oluşları ve kendilerini oyun içerisinde daha özgür bırakabilmeleri, psikodramadan daha fazla faydalanmalarını sağlar.