Wechsler Çocuklar için Zeka Ölçeği-4 (WISC-4), 6 ila 16 yaş arası çocukların bilişsel yeteneklerini değerlendirmek için kullanılan standart bir zeka testidir. Bu test, David Wechsler tarafından geliştirilmiş ve 2003 yılında yayınlanmıştır.
WISC-4, bireylerin zeka düzeylerini değerlendirmek ve ölçmek amacıyla tasarlanmıştır. Bu testin ana hedefi, bireylerin dil, algısal yetenekler, çalışma belleği ve işlem hızı gibi çeşitli bilişsel alanlardaki güçlü ve zayıf yönlerini belirlemektir. Bu bilgiler, çocukların akademik başarılarını, öğrenme güçlüklerini tanımlamayı, özel eğitim ihtiyaçlarını belirlemeyi ve uygun eğitim programları geliştirmeyi sağlamak için kullanılabilir.
WISC-4, dört temel ölçeği :
1. Sözel Anlama İndeksi (SAİ): Sözel akıl yürütme, anlama ve kavram oluşturma yeteneklerini değerlendirir.
2. Algısal Akıl Yürütme İndeksi (AAYİ): Sözel olmayan akıl yürütme, uzamsal işleme ve görsel-motor entegrasyon yeteneklerini ölçer.
3. Çalışma Belleği İndeksi (ÇBİ): Kısa süreli bellekte bilgi kaydetme, koruma ve manipüle etme yeteneğini ölçer.
4. İşlem Hızı İndeksi (İHİ): Görsel algılama ve basit bilişsel görevlerin işleme hızını ve doğruluğunu değerlendirir.
WISC-4, psikologlar, eğitimciler ve araştırmacılar tarafından yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu test, öğrenme güçlükleri, özel eğitim ihtiyaçları, zeka geriliği veya üstün yetenek gibi durumların belirlenmesinde ve bireylere uygun eğitim ve destek sağlanmasında önemli bir araçtır .WISC-4 uygulanması ve yorumlanması için belirlenmiş bazı kriterler bulunmaktadır. Bu kriterler, testin doğru ve güvenilir sonuçlar sağlamasını ve bireylerin bilişsel yeteneklerini doğru bir şekilde değerlendirmesini sağlar.
WISC-4, bilişsel yeteneklerin çeşitli yönlerini değerlendirmek için çeşitli alt testler içerir. Bu alt testler, testin farklı indekslerine ve alt temel yeteneklere odaklanır. Ayrıca, her indekse bir yedek test de bulunur.
WISC-4 alt temel testleri ve yedek testi:
1. Sözel Anlama İndeksi (SAİ) Alt Testleri:
– Benzerlikler: Verilen kelimelerin nasıl ilişkilendirildiğini anlamayı ölçer.
– Kelime Anlama: Belli kelimelerin anlamlarını tanımayı ölçer.
– Cümle Yapısı: Cümlelerin dilbilgisi yapısını anlamayı ölçer.
– Sözel Akıl Yürütme: Sözel mantık yürütme yeteneğini ölçer.
Yedek Test: Sözel Anlama İndeksi için yedek test, Bilgi alt testidir. Bu test, genel bilgi düzeyini ölçer.
2. Algısal Akıl Yürütme İndeksi (AAYİ) Alt Testleri:
– Resim Tamamlama: Eksik parçalarla tamamlanmış resimlerin anlamını anlamayı ölçer.
– Küpler: Üç boyutlu uzayda bir modelin nasıl oluşturulabileceğini anlamayı ölçer.
– Matrisler: Bir desenin devamını sağlayarak görsel mantık yürütme yeteneğini ölçer.
– Kavramsal Parçalar: Şekillerin birbirleriyle nasıl ilişkilendirilebileceğini anlamayı ölçer.
Yedek Test: Algısal Akıl Yürütme İndeksi için yedek test, Resim Düzenleme alt testidir. Bu test, görsel bütünleme yeteneğini ölçer.
3. Çalışma Belleği İndeksi (ÇBİ) Alt Testleri:
– Rakamları Yeniden Sıralama: Verilen sayıları numaralandırma veya ters sıralama görevini gerçekleştirmeyi ölçer.
– Blokları Yerleştirme: Belli bir düzene veya desene göre blokları yerleştirme yeteneğini ölçer.
Yedek Test: Çalışma Belleği İndeksi için yedek test, Rakam Dizisi alt testidir. Bu test, işitme belleği kapasitesini ölçer.
4. İşlem Hızı İndeksi (İHİ) Alt Testleri:
– Simge Arama: Belli bir sembolü bir dizi içinde bulmayı ölçer.
– Bağlantı Kurma: Rakamlar ve sembollerle dolu bir tabloda hızlıca çizgiler çizmeyi ölçer.
Yedek Test: İşlem Hızı İndeksi için yedek test, Simge Arama alt testidir. Bu test, dikkat ve görsel tarayıcı hızını ölçer.
Bu alt testler, WISC-4’ün çeşitli bilişsel yetenekleri değerlendirmesine ve çocukların zeka profillerini belirlemesine yardımcı olur. Yedek testler, ana testlerin uygulanamadığı durumlarda veya gerektiğinde kullanılır.
WISC-4 temel kriterleri:
1. Yaş Aralığı : WISC-4, 6 ila 16 yaş arası çocuklara uygulanır. Bu yaş aralığının dışındaki bireyler için uygun değildir.
2. Zamanlama : Testin uygulanması için belirlenmiş bir zaman dilimi vardır. Testin bireysel ve grup uygulamaları için belirli süreler önerilir ve bu sürelerin aşılmaması gerekir.
3. Uygulama Ortamı : WISC-4, sessiz, rahat ve dikkat dağıtıcı unsurlardan uzak bir ortamda uygulanmalıdır. Bireyin dikkatinin dağılmasını engellemek için uygun bir test ortamı sağlanmalıdır.
4. Test Uygulayıcısı : WISC-4, yetkin bir uzman tarafından uygulanmalıdır. Uygulayıcı, testi doğru bir şekilde yönetmeli, bireyle etkileşimde bulunmalı ve doğru cevapları kaydetmelidir.
5. Uygulama Prosedürleri: WISC-4 uygulanması için belirlenmiş prosedürler bulunmaktadır. Bu prosedürler, testin standartlaştırılmış bir şekilde uygulanmasını sağlar ve sonuçların güvenilirliğini artırır.
6. Puanlama ve Yorumlama: Test sonuçları doğru bir şekilde puanlanmalı ve yorumlanmalıdır. Puanlama süreci standartlaştırılmıştır ve belirli kurallara göre yapılmalıdır. Sonuçlar, bireyin performansını değerlendirmek ve uygun müdahaleleri belirlemek için dikkatlice analiz edilmelidir.
7. Kültürel Faktörler : Testin kültürel olarak uygun ve tarafsız olması önemlidir. Uygulayıcılar, bireylerin kültürel ve dil farklılıklarını dikkate almalı ve test sonuçlarını yorumlarken bu faktörleri göz önünde bulundurmalıdır.
Bu kriterler, WISC-4’ün etkili bir şekilde uygulanması ve yorumlanması için önemlidir. Uygulayıcılar, bu kriterlere dikkat ederek testin güvenilir sonuçlar sağlamasını ve bireylerin ihtiyaçlarına uygun destek ve müdahalelerin belirlenmesini sağlayabilirler.
WISC 4 Zekâ Testi Nasıl Yapılır?
WISC-4 zekâ testi, yaklaşık olarak 1,5 – 2 saat sürmektedir. Ancak, çocuğun rahat hissetmesi için esnek bir zamanlama kullanılır. Bazı durumlarda çocukların testi bitirmesi daha uzun sürebilir veya çocuk, testin ortasında sıkılarak devam etmek istemeyebilir. Bu gibi durumlarda çocuğa destek olmak önemlidir.
Test, genellikle iki oturum halinde yapılır. İlk oturumda, bir ön görüşme yapılarak çocuğun gelişim öyküsü, aile yaşantısı, okul başarısı ve sosyal yaşamı hakkında bilgi alınır. Özel ihtiyaçlar varsa (örneğin, altına kaçırma, aşırı öfke gibi durumlar) bu detaylar da öğrenilir. Ardından, aynı gün içinde çocuğa test uygulanır. Testin amacı, çocuğun zeka seviyesini değerlendirmektir.
İkinci oturumda, test sonuçları aile ile paylaşılır. Eğer test, okul veya başka bir eğitim kurumu tarafından istenmişse, öncelikle aile bilgilendirilir ve onayları alındıktan sonra sonuçlar ilgili kurumla paylaşılır.
WISC-IV testi, genellikle bir yıl sonra yeniden uygulanabilir. Ancak, aynı yıl içinde birden fazla test yapılması, verimli sonuçlar elde etmeyi zorlaştırabilir. Bu nedenle, tekrar test yapılması gerektiğinde, bir yıl aradan sonra tercih edilir.